Japan staat bekend om zijn culturele en taalkundige diversiteit. Hoewel veel mensen bij Japan aan één enkele en homogene taal denken, bestaan er meerdere dialecten. Deze dialecten verschillen niet alleen qua uitspraak, maar ook de woordenschat, grammatica en zelfs de manier waarop een gesprek wordt gestructureerd zijn anders. Bij projecten met vertalingen Japans is het begrijpen van deze verschillen essentieel, vooral als het doel is om de boodschap nauwkeurig en zo natuurlijk mogelijk over te brengen.
Hoofddialecten van het Japans
Er bestaan tientallen lokale varianten, maar in de taalkunde worden de Japanse dialecten doorgaans in een aantal grote regionale blokken ondergebracht. Elk van deze varianten heeft bijzonderheden waar een vertaalprofessional Japans op moet letten.
1. Het dialect van Tokio (Kantō-ben)
Dit is de basis van het standaard-Japans of hyōjungo. Het wordt gesproken in Tokio en de regio Kantō. Deze variant wordt gebruikt in het onderwijs, de media en overheidsinstanties. Vanwege de neutraliteit is het de variant van voorkeur voor formele teksten, waarmee het Kantō-ben een referentiepunt wordt voor elk vertaalbureau voor Japans.
2. Het dialect van Kansai (Kansai-ben)
Gesproken in Osaka, Kyoto, Kobe en omgeving. Het staat bekend om zijn kenmerkende, meer uitgesproken en ritmische intonatie en unieke uitdrukkingen (zoals ookini voor ‘bedankt’). In de populaire cultuur, vooral voor (komisch) entertainment, straalt het Kansai-ben nabijheid en humor uit. De uitdaging is om de toon in een andere taal te behouden bij het vertalen van deze soort Japans.
3. Dialecten van Kyūshū
Te vinden op het grote eiland Kyūshū, in het zuidoosten van de archipel. Deze dialecten staan bekend om hun variaties in werkwoordsvervoegingen en partikels. In sommige gebieden wordt bijvoorbeeld de standaard negatieve vorm -nai vervangen door -n. Deze varianten wijken sterk af van de standaard en zijn daarom moeilijk te verstaan, zelfs voor Japanners uit andere regio’s.
4. Dialecten van Tōhoku
Komen voor in het noordoosten van Honshū, in prefecturen zoals Aomori, Akita en Fukushima. De langzame uitspraak en langgerekte stemgeluiden zorgen ervoor dat deze varianten in de rest van Japan vaak als ‘plattelands’ worden gezien. De dialecten staan echter ook voor een sterke regionale identiteit en komen vaak voor in literatuur of lokale getuigenissen, zaken waar bij vertalingen Japans op moet worden gelet.
5. Dialect van Hokkaidō
Hokkaidō is een relatief jonge regio in de Japanse taalkundige geschiedenis en haar dialect is een mengeling van kenmerken van Kantō-ben met leenwoorden uit het dialect van Tōhoku en woorden uit het Ainu, een inheemse taal van de dorpen van het eiland. Een goed voorbeeld van de invloed van culturele geschiedenis op taal.
Verder dan het taalkundige: implicaties in de vertaling
De keuze tussen het behouden van kenmerken van een dialect of aanpassing aan het standaard-Japans is altijd afhankelijk van de context en het doelpubliek. Een vertaler Spaans-Japans moet bepalen of deze nuances essentieel zijn voor het overbrengen van authenticiteit, of dat de betere optie is om ze te neutraliseren en de tekst zo begrijpelijker te maken.
Een voorbeeld: in een roman kan het gebruik van Kansi-ben een personage als humoristisch of luchthartig doen overkomen. Maar voor een zakelijk document is de standaardtaal van Tokio meer geschikt. Het belangrijkste is het herkennen van de communicatieve intentie en het toepassen van professionele criteria, wat alleen een vertaalbureau Japans met ervaring kan bieden.
Japanse dialecten zijn meer dan simpele lokale varianten: het zijn dragers van geschiedenis, identiteit en cultuur. Voor wie op zoek is naar professionele vertalingen Japans, geeft alleen een specialist die deze verschillen beheerst een kwaliteitsgarantie. Een serieuze vertaling Japans is meer dan alleen het overzetten van woorden. Het gaat ook om het interpreteren van de rijkdom van een taal met meerdere stemmen en tradities.
