Wat is een valse vriend en wat is het effect op de kwaliteit?
Een vertaler Galicisch-Spaans heeft te maken met een constante uitdaging: valse vrienden. Dit zijn woorden in verschillende talen die op elkaar lijken qua vorm, maar met een verschillende betekenis. In een professionele context kunnen valse vrienden leiden tot interpretatiefouten, dubbelzinnigheden creëren en zelfs hele documenten ongeldig maken als ze voorkomen in clausules, instructies of statistieken. In de vakliteratuur wordt hun oorsprong beschreven als formele gelijkenis en polysemie, en daarom is specifieke terminologische controle en contextuele beoordeling nodig, niet alleen tweetalige ‘intuïtie’.
Woordparen met een hoog risico in Galicisch ↔ Spaans (met praktische voorbeelden)
- rato: in het Galicisch een knaagdier, in het Spaans een korte periode van tijd (een tijdje/poosje). Verwarring in contracten of notulen verstoort de operationele betekenis van deadlines en acties. Zie wettelijke vermeldingen.
- cuello / coello: cuello (nek) (sp) → pescozo (gl); coello (konijn) (gl) = conejo (sp). In veterinaire of gezondheidsrapporten kan het maken van kruisverwijzingen leiden tot verkeerde diagnoses.
- encuesta / encosta: encuesta (enquête) (sp) → enquisa (gl); encosta (gl) = cuesta, ladera (helling, heuvel) (sp). Belangrijk bij werkzaamheden, waarbij encosta fysiek reliëf beschrijft.
- experto / esperto: experto (sp) = expert, deskundige (gl); esperto (gl) = despierto (wakker). Bij rechterlijke beoordelingen heeft verwarring invloed op de kwalificaties van de ondertekenaar.
- presa / présa: presa (sp) = gevangene of dam; présa (gl) = prisa (sp) (haast). Tijden en vereisten raken in de war als we in schema’s en werkorders de woorden présa en presa door elkaar halen.
- rojo / roxo: rojo (rood) (sp) → vermello (gl); roxo (gl) = rojizo/morado (sp) (roodachtig/paars). Bij kleurspecificaties (branding, etiketten) zijn nuances belangrijk.
- polvo / polbo: polvo (stof) (sp) ≠ polbo (gl, octopus). Voor labels op voedsel en warencontroles houden we deze twee begrippen beter gescheiden.
- toro / toro: toro (stier) (sp) → touro (gl); toro is in het Galicisch een boomstam. Bij bosbeheer of het inkopen van hout krijgen we door deze fout een totaal ander object.
Tip: Raadpleeg voor belangrijke termen altijd de normatieve woordenboeken (RAG/Digalego) en neem het paar op in de terminologiedatabase van het project.
Technisch protocol voor professionele vertalingen Galicisch
- Contextuele ondubbelzinnigheid: Valideer domeinen (juridisch, technisch, gezondheidszorg) voordat je equivalenten vaststelt; valse vrienden zijn sterk afhankelijk van de context.
- Actieve woordenlijsten per klant: inclusief woordparen Galicisch-Spaans met vakgebieden: definitie, gebruiksnotities, voorbeelden en bronnen voor regels; versiebeheer en auditing.
- Taalkundige QA: automatische regels voor coello/pescozo, encosta/enquisa, roxo/vermello etc. en menselijke revisie voor ‘alarmbellen’.
- Kruiscontrole: een ervaren vertaler Galicisch-Spaans valideert de terminologie en een onafhankelijke beoordelaar verifieert de semantische impact op clausules en statistieken. Recente studies benadrukken dat lexicale interferentie zonder specifieke controle zelfs bij professionals voorkomt.
- Traceerbaarheid: elke terminologische beslissing gedocumenteerd met een bron en datum voor kwaliteitsaudits en technische verdediging naar derden toe.
Kortom, valse vrienden Galicisch-Spaans zijn geen academische weetjes, ze hebben impact op naleving, veiligheid en reputatie. Een vertaler Spaans-Galicisch met processen en bronnen voor regels weet het risico te verkleinen, garandeert terminologische precisie en maakt professionele vertalingen Galicisch betrouwbaarder.
