Als je overweegt om in de toekomst vertaaldiensten te gaan aanbieden, moet je weten dat er een aantal woorden zijn waarvoor vertaling onmogelijk is. Hieronder leggen we je uit waarom en geven we je een aantal handige voorbeelden waardoor je ze gemakkelijker kunt herkennen.
Wat zijn onvertaalbare woorden?
Dit zijn woorden die als gevolg van datgene waaraan ze refereren geen equivalent in andere talen hebben. Het kan om een woordspel gaan, om het gebruik van een term met een betekenis die totaal anders is dan je zou verwachten of gewoonweg om een woord dat iets omschrijft wat niet bestaat in andere landen.
De rol van de vertaler bij dit soort problemen moet altijd weloverwogen zijn. Om precies te begrijpen wat de auteur van tekst wil overbrengen, is het niet alleen onontbeerlijk om kennis van de brontaal te hebben, maar je moet ook de taalkundige wendingen kennen en de manier waarop sprekers deze gebruiken.
We raden je aan om gebruik te maken van een voetnoot die in detail de complete betekenis van de term uitlegt. Vermijd het gebruik van een woord dat niet de vereiste semantische reikwijdte heeft om het resultaat van jouw vertaling begrijpelijker te maken.
Onvertaalbare woorden in het Engels
Eén van de moeilijkste woorden om te vertalen is facepalm (het gebaar waarbij je de palm van je hand op je gezicht legt om wanhoop uit te beelden). Een ander voorbeeld is bromance (de diepgaande vriendschap tussen twee mannen). De term gobbledygook verwijst naar specifiek jargon dat voor anderen moeilijk te begrijpen is. De taal van Shakespeare zit vol met woorden waarvan de vertaling bijna onmogelijk is.
Onvertaalbare woorden in het Frans
We beginnen met een woord dat ontstaan is in Parijs: flâner (rustig wandelen door de straten van de Franse hoofdstad). Cartonner betekent letterlijk “een voorwerp in karton verpakken”, maar in Frankrijk wordt het gebruikt om het grote succes van een film, boek of muziekgroep te bespreken. Dépaysement refereert aan de desoriëntatie die een reiziger in een vreemd land kan voelen.
Onvertaalbare woorden in het Duits
Dit zijn mogelijk de meest merkwaardige van allemaal. Sturmfrei verwijst naar het moment dat een kind alleen thuis is, omdat zijn ouders weg zijn. Backpfeifengesicht betekent “gezicht dat het verdiend om te worden geslagen” en het wordt als een soort van belediging gebruikt. Dit is één van onze favorieten: verschlimmbessern (iets aanzienlijk verergeren terwijl je het wilde verbeteren).
Onvertaalbare woorden in het Italiaans
Eén van de vreemdste woorden is culaccino (de vlek die een vochtig glas op de tafel achterlaat). Mozzafiato is de term die omschrijft dat iets je verrast en je bijna de adem beneemt. Struggimento refereert aan een algeheel gevoel van angst, pijn, verdriet en depressie.
We hopen dat je iets hebt aan deze informatie en handige adviezen om te ontdekken waarom bepaalde woorden onvertaalbaar zijn. Als je ze in één van je opdrachten tegenkomt, zoek dan de exacte betekenis op en leg deze uit aan de lezer. Alleen zo kun je de intentie van de auteur trouw respecteren. Doe er alles aan om jouw vertaling de beste weergave van de culturele context van de schrijver van de oorspronkelijke tekst te maken.
